Verhouding Ondernemingsraad vakbond: een complexe relatie

Door Lex Wobma

In veel ondernemingen zijn naast de OR ook de vakbonden actief. Soms alleen voor de cao, soms voor het afsluiten van sociale plannen. Een aantal sectoren kent een heel sterke vakbondscultuur met actieve kaderleden, het klassieke bedrijvenwerk.
De relatie tussen ondernemingsraad en vakbond is gecompliceerd en ook wel eens verwarrend. Het betreft twee overlegtafels, maar het komt ook voor dat zaken door elkaar heen lopen of op beide tafels worden behandeld.
Het is bovenal verwarrend omdat beide ‘partijen’ vanuit hun primaire en juridische doelstellingen vaak aan elkaar verbonden handelen. Hieronder probeer ik dit aan de hand van een schema duidelijk te maken. Een schema waarmee we duidelijkheid in ieders (juridische) rol willen aantonen.


Bij de organisaties in de Publieke Sector (denk aan rijksoverheid en gemeenten) zie je dat de scheiding iets duidelijker is vanwege de aanwezigheid van het zogenaamde Georganiseerd Overleg (GO). Dit is het overleg tussen overheidswerkgevers en vakbonden over arbeidsvoorwaarden. De vakbonden onderhandelen daar namens de werknemers.

Bovenstaand schema laat zien dat verschillende, onder andere uit de wet voortkomende taken en rollen, aan elkaar verbonden zijn en vaak ook aanvullend.
Dit is precies waarom samenwerking en bundeling van krachten vaak veel oplevert.

Bovenstaand schema is wellicht een handig schema waar mee u als OR (en vakbond) aan
collega’s maar ook aan de bestuurder de verschillende taken en rollen kunt verduidelijken.