Positief werken als OR Ziekteverzuim omlaag en werkplezier omhoog

Arbo beleid: zwakheden repareren of sterktes vergroten?

Door Bart Scholten

Vaak komt een ondernemingsraad in het vizier als organisatie en medewerkers problemen ervaren. Zo ook als het om Arbo gaat. Denk aan:

  • Het ziekteverzuim loopt omhoog.
  • Uit het medewerkerstevredenheid onderzoek komt naar voren dat medewerkers zich minder veilig voelen.
  • De werkdruk neemt toe.

Waar je hoopt dat het doel van het arbobeleid leidend is, zijn het daarentegen vaak de problemen die de agenda bepalen. Vraag aan een willekeurig OR-lid en je krijgt voorbeelden te over waarbij doelen van het arbobeleid niet of slechts gedeeltelijk worden gerealiseerd. We zijn geneigd te kijken naar wat er niet goed is en wat er anders moet.

Vooral letten op wat mis gaat of op wat goed gaat?

Wat zou er gebeuren als we meer kijken naar wat er goed gaat?

Vaak is de aandacht als volgt: 80%  richt zich op wat niet goed gaat, 20% op wat wel goed gaat. We noemen het de 80-20 regel. We pleiten er voor om het om te draaien: 80% van de aandacht richten op wat wel goed gaat en 20% op wat niet goed gaat.

De nadruk op successen  bevordert de de motivatie van medewerkers. Iedereen werkt toch liever in een organisatie die succesvol is? Waar mensen gezond en met plezier werken? Natuurlijk is het belangrijk problemen aan te pakken, maar zeker zo belangrijk is om goed aandacht te besteden aan wat wel werkt. De successen.

Positief werken als OR: 80% focussen op successen

Bij positief werken als OR ligt de focus op de successen, wat werkt er wel, wat gaat er goed in het team, wat gaat er goed in de organisatie en hoe kunnen we daar verder op bouwen. Misschien is het interessant om eens te kijken naar je OR arbo-agenda en de 80-20 regel. Wordt de agenda bepaald door de problemen? Door wat er mis gaat? Dat zou niet vreemd zijn, want de nadruk van veel OR-werk ligt op het verhelpen van problemen. Zo ook bij het arbobeleid.

Een positievere invalshoek

Hoe kan het anders? Je wilt als OR-lid toch ook dat medewerkers bevlogen zijn en successen boeken in het arbobeleid.

Laten we te rade gaan bij de positieve psychologie. Positieve psychologie is een stroming binnen de psychologie die de nadruk legt op mogelijkheden, in plaats van onmogelijkheden. Interventies op het gebied van de positieve psychologie blijken voor meer welbevinden en betere werkprestaties te zorgen. Voor minder stress en minder burn-out. Dat laatste alleen al rechtvaardigt positief werken als OR door bijvoorbeeld eens met de positieve bril te kijken naar het arbobeleid. Hoe kan de OR bijdragen aan het vergroten van de sterke kanten van werknemers en niet alleen de zwakheden repareren met het arbobeleid?

Voorbeeld: OR cluster Maatschappelijke ontwikkeling Rotterdam

De OR van het cluster Maatschappelijke ontwikkeling heeft een workshop dag gewijd om het ‘geheim’ van succesverhalen te ontrafelen. Op deze dag stonden goede praktijkvoorbeelden centraal. Deze dag keken medezeggenschap en zeggenschap eens goed naar de kansen en mogelijkheden van succesvolle projecten waarbij de OR betrokken was. Stuk voor stuk inspirerende voorbeelden uit de dagelijkse praktijk.

Arbo
Wim van der Boor

Een mooi succesverhaal van Arbo en positieve psychologie levert Wim van der Boor als voorzitter van de OR van het cluster Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Daar is een project gestart: van Werkdruk naar werkplezier.

Ook de OR levert een bijdrage aan het welslagen van het project.

In het project wordt op drie niveaus gewerkt:

  1. Individueel niveau: wat kan ik doen?
  2. Team niveau: wat kunnen wij doen?
  3. Organisatieniveau: Hoe kan de organisatie faciliteren?

Wim: “Wij als OR faciliteren goede ideeën.” Hij legt uit dat teams op vrijwillige basis meedoen en als team ideeën aanleveren om het werkplezier te verhogen en de stressoren te verminderen..

Concreet krijgen medewerker praktische inzichten om het werkplezier zelf te kunnen verhogen. Op teamniveau worden afspraken gemaakt om goed en plezierig te werken. OR en bestuurder bespreken vervolgens wat op organisatieniveau nodig is om dit te faciliteren.

“Natuurlijk kijken wij ook naar de stressoren maar daar leggen wij niet alleen de nadruk op.“ Wim geeft aan dat op plekken waar ze aandacht geven aan werkplezier het ziekteverzuim daalt.

De OR zoekt dus niet niet alleen naar beren op de weg, maar kijkt ook naar successen. Dat levert energie, creatieve ideeën en een lager ziekteverzuim op.

Zo kun je starten met positief werken

Wil je zelf ook aan de slag met positief werken?

Als OR team kun je je zich eens buigen over de wondervraag:

Stel, je gaat slapen, en als je wakker wordt in de ochtend, dan is er een wonder gebeurd. Zelf heb je daar alleen geen weet van. Het wonder is dat je organisatie is veranderd. Vanaf die nacht draait je  organisatie fantastisch en zijn de resultaten geweldig.  Mensen hebben plezier in hun werk.

Stel jezelf de volgende vragen:

  • Hoe ziet je organisatie er dan uit?
  • Waaraan merk je aan jezelf dat het wonder is gebeurd?
  • Waaraan merk je bij de OR dat er een wonder is gebeurd?
  • Hoe ziet je arbobeleid eruit?
  • Welke elementen na het wonder zitten er nu in het arbobeleid?

De kracht van de vraag is dat je de aandacht snel verschuift van het probleem naar de gewenste toekomst. Je kunt deze vraag over ieder onderwerp stellen aan medewerkers om ze meer te betrekken bij een aanzet tot een benodigde verandering. Het creëert ook een groot draagvlak. Het gaat niet om het bestraffen wat er misgaat.

Je zult natuurlijk als OR altijd deels probleemgestuurd werk verrichten, maar ik nodig je uit om de verhouding te verleggen van 80-20 naar, 20-80. Het gaat om het uitbouwen van de sterke kanten van het arbobeleid.

Kleine stap, groot plezier

Mocht dit allemaal als OR nu even teveel zijn, dan is een kleine oplossing ook een goede stap: zorg dan als OR voor groene planten op werk, die mensen kunnen zien. Onderzoek wijst uit dat medewerkers dan 15% productiever zijn dan wanneer zij werken in een omgeving zonder planten. Planten maken mensen gelukkiger, en gelukkigere mensen worden hebben meer plezier in hun werk en zijn nu eenmaal productiever.