Column door Erik van Triest

Dit gaat weer mis, dacht ik.

De OR-voorzitter had me zojuist in geuren en kleuren verteld hoe de nieuwe interim-manager de arbeidsverhoudingen op scherp zette. De faciliteiten van de OR waren teruggebracht naar het wettelijk minimum. Vragen van de OR werden niet beantwoord. Als de OR vroeg waar de adviesaanvraag over de reorganisatie van afdeling X bleef, kreeg hij als antwoord: ‘Dat is geen reorganisatie’. In de wandelgangen vroeg de HR-manager zogenaamd achteloos aan twee converserende OR-leden: ‘Zo, gaan jullie weer op oorlogspad?’

De OR en de organisatie hadden een heftige geschiedenis.
Veel rechtszaken, allemaal gewonnen door de OR, wilde stakingen. Uiting van een permanent conflict tussen OR en bestuurder en tussen werkvloer en management. Maar een jaar of vijf geleden had de raad van commissarissen (RvC) ingegrepen. Er kwamen een nieuwe bestuurder en HR-manager, die –  zo leek het –  ook de onderlinge verhoudingen wilden verbeteren. Langzaam had de OR het vertrouwen in goed overleg teruggekregen.

Op de werkvloer ontstond ook meer positieve energie. Er werd minder gepest, gesaboteerd, meer samengewerkt.

Maar de goede managers vertrokken naar hoger en verder. Ook de oude OR-voorzitter vertrok, en er kwam een nieuwe.

Nu leken de moeizaam opgebouwde verhoudingen ernstig te verslechteren onder de leiding van de interim-manager.

Ik vroeg de voorzitter om contact op te nemen met de door de OR voorgedragen commissaris in de raad van toezicht en de situatie voor te leggen. In dezelfde geuren en kleuren als hij het mij verteld had.

Ik belde die avond nog met de betreffende voordrachtscommissaris, die ik kende uit een ander netwerk.  Ik vertelde het verhaal vanuit mijn perspectief, dus zonder de voorbeelden van de OR-voorzitter, maar wel vanuit de indrukken die ik van de OR en de bestuurder had gekregen. We bespraken de geschiedenis van het bedrijf, het conflictrijke verleden, de opgaande lijn, het risico van terugval.

Nu was het afwachten. Commissarissen hoeven niets te doen met jouw verhaal. Sterker nog: commissarissen zullen niet snel op basis van één signaal actie ondernemen. Het signaal moet van minimaal twee kanten komen. Anders loopt de commissaris het risico te worden gezien als partijdig, of niet-onafhankelijk, of makkelijk te beïnvloeden. Dan zijn ze hun positie binnen de RvC  snel kwijt.

Een paar weken later belde ik de OR-voorzitter. Hij had een goed gesprek gehad met de voordrachtscommissaris.

We spraken af de tijd rustig zijn werk te laten doen, de commissaris rustig zijn werk laten doen. Niet achtervolgen. Misschien waren meer signalen nodig, misschien had de rest van de RvC tijd nodig om in te zien hoe riskant de situatie was geworden.

Na een half jaar was de interim-bestuurder vertrokken, en vervangen door een bestuurder die constructief overleg voerde met de OR.

De OR voorzitter vond dat het langzaam was gegaan; ik was juist verrast door de snelheid waarmee was ingegrepen.

Hoe dan ook: ons signaal van twee kanten had zijn werk gedaan.